Data dodania: 18 sierpnia 2023, ostatnia aktualizacja: 23 sierpnia 2023
Wywiad kojarzy się często z działaniami na granicy prawa, a nawet nielegalnym procederem. Mówiąc o nim wiele osób ma na myśli szpiegowanie i wykradanie zabezpieczonych danych. Okazuje się, że istnieją również legalne i powszechnie dostępne techniki prowadzenia działań wywiadowczych. To tzw. OSINT, czyli biały wywiad. Z czym się on wiąże i w jakich sytuacjach jest przydatny? Sprawdźmy.
Umiejętność legalnego pozyskiwania informacji jest niezwykle ważna w wielu profesjach. Przekłada się m.in. na możliwość użycia dowodów na rozprawie rozwodowej czy związanej z prawem pracy. Żaden sąd nie zakwestionuje materiałów, których pochodzenie jest w stu procentach legalne.
Czym jest OSINT? Jak przeprowadza się biały wywiad?
OSINT (czyli tzw. biały wywiad) to legalna technika pozyskiwania informacji, na bazie ogólnodostępnych i również legalnych źródeł. Specjaliści od technik osintowych zbierają strzępki informacji z różnych źródeł (np. archiwalnych dokumentów, literatury, zdjęć, publikacji w mediach społecznościowych, na bazie materiałów dziennikarskich) i układają wszystko w jedną całość.
W jaki sposób przeprowadza się biały wywiad? Najpierw należy określić jakich danych szukamy i do czego mamy je wykorzystać. Następnie należy przeanalizować wszystkie, dostępne i otwarte źródła. Np. w przypadku śledzenia niewiernych małżonków warto przeanalizować treści, które dana osoba publikuje na swoich profilach w mediach społecznościowych. Być może znajdują się tam informacje (zdjęcia z wycieczek, elementy krajobrazu, stroju itd.), które świadczą o romansie.
Czytaj także: Mobbing w pracy – jak go rozpoznać i jak sobie z nim radzić?
W wielu przypadkach (np. przy poszukiwaniu osób zaginionych albo wyjaśnianiu przypadków kryminalnych) warto też przeanalizować dokumenty archiwalne, poszukać publikacji dziennikarskich lub przeprowadzić rozmowy z sąsiadami, rodziną, przyjaciółmi. Wszystkie te legalne źródła dają pewien obraz rzeczywistości.
Specjalista od OSINTu muszą następnie odpowiednio posegregować zebrane informacje, odrzucić nieprzydatne dane i złożyć pozostałe elementy w jedną historię. Pamiętajmy, że niekiedy niepozorny materiał opublikowany w sieci, może stanowić poważny dowód, jeżeli zestawi się go z innymi informacjami.

W archiwach jest wiele danych, które świetnie sprawdzą się jako element OSINTu (fot. pixabay.com)
Kiedy warto wykorzystywać OSINT? W jakiej sytuacji jest on najlepszym rozwiązaniem?
OSINT jest coraz częściej wykorzystywaną techniką wywiadowczą. Nie grozi on żadnymi konsekwencjami, a może znacznie przybliżyć do rozwiązania określonego śledztwa. Po techniki białego wywiadu warto sięgać w sprawach matrymonialnych, w przypadku chęci udowodnienia złamania prawa pracy lub w kwestiach kryminalnych. Niekiedy OSINT pomaga np. odszukać osobę zaginioną lub ułatwi wytypowanie złodzieja naszego majątku.
Techniki osintowe są idealnym rozwiązaniem dla różnego rodzaju śledczych (prywatnych czy funkcjonariuszy publicznych), ale także osób prywatnych, które prowadzą własne dochodzenie w ważnych dla nich sprawach. Przede wszystkim OSINT nie sprowadza na nas ryzyka ewentualnej kary, nie prowadzi też do konieczności zakonspirowania działań. Do prowadzenia działań osintowych nie jest konieczne również posiadanie specjalnego sprzętu czy zezwoleń.

OSINT umożliwia śledzenie wielu osób w legalny sposób (fot. pixabay.com)
Kto zajmuje się realizacją białego wywiadu? Jakie może przynieść efekty?
Prowadzeniem białego wywiadu zajmują się m.in. prywatni detektywi. Ich doświadczenie, znajomość techniki pozyskiwania informacji i posiadanie nowoczesnego sprzętu może dać wymierne korzyści w przypadku różnego rodzaju śledztw. Prywatni detektywi stosują techniki osintowe w realizacji zleceń związanych z kwestiami matrymonialnymi (np. dotyczących zdrad), prowadzą działania prowadzące do weryfikacji wiarygodności podmiotów gospodarczych lub zajmują się łamaniem prawa pracy (m.in. kwestiami mobbingu) i przemocą w domu.
OSINT to także technologia wykorzystywana przez dziennikarzy śledczych. Pomaga on w prowadzeniu śledztw dziennikarskich m.in. związanych z rozwiązywaniem spraw archiwalnych, prowadzeniem działań weryfikacyjnych i kontrolnych (stosowanych np. wobec władzy) czy pracą bieżącą.
Z technik OSINT korzystają również policjanci i prokuratorzy. Warto podkreślić, że materiały ogólnodostępne przynoszą niekiedy więcej danych, niż te zdobywane podsłuchem czy inną formą inwigilacji. Pamiętajmy też, że w Polsce na założenie podsłuchu czy innych technik kontrolnych konieczna jest procedura prawna i zgoda sądu. OSINT pozwala na szybsze pozyskanie dowodów i postawienie określonych zarzutów.
Pamiętajmy, że do zalet białego wywiadu zaliczymy pełną legalność, wszechstronność, a także wysoką skuteczność. To sprawia, że technika ta jest dostępna również dla osób prywatnych. Jest bezpieczna i nie nosi ze sobą ryzyka złamania przepisów prawa.