Data dodania: 11 maja 2023, ostatnia aktualizacja: 26 maja 2023
Niestety, w naszym kraju nie brakuje osób i firm, które działają wyłącznie w celu wyłudzenia ogromnych pieniędzy. Wiele podmiotów próbuje oszukać Skarb Państwa. Niektóre skupiają się jednak na oszustwach wobec pojedynczych obywateli. Które oszustwa finansowe możemy wskazać, jako te największe w ostatnich latach?
Niestety, w Polsce nie brakowało nigdy wielkich i mniejszych afer i oszustw finansowych. Ofiarami najczęściej bywali mało uważni obywatele, którzy tracili niekiedy oszczędności całego życia. Oszustwa finansowe żerują bowiem na łatwowierności i zbytniej naiwności.
Największe oszustwa finansowe w Polsce pod względem medialnym – co warto o nich wiedzieć?
Oczywiście, zdecydowanie największą aferą finansową w Polsce w przeciągu ostatnich lat jest Amber Gold. Była to klasyczna piramida finansowa. Oszuści obiecywali intratne i zyskowne inwestycje w złoto i inne metale szlachetne, takie jak np. srebro czy platynę. Pobierali od inwestujących spore środki, wskazując, że zysk będzie niezwykle wysoki.
Tak naprawdę kruszce nigdy nie istniały, a zyski niektórych inwestujących były opłacane ze środków innych. Spółka Amber Gold została rozwiązania, a jej właściciel Marcin P. skazany na wyrok 15 lat pozbawienia wolności. Liczba poszkodowanych wyniosła 18 tysięcy osób.
Afera Amber Gold to jedna z największych w XXI wieku w Polsce (fot. archiwum)
Wielu poszkodowanych miała również afera GetBack. Firma zajmowała się zarządzaniem wierzytelnościami. Nie była piramidą finansową. Wyemitowała za to obligacje za bardzo wysoką kwotę. Skuszeni zyskiem inwestorzy zaczęli masowo skupować papiery wartościowe. Szybko okazało się, że przedsiębiorstwo nie jest w stanie spłacić zobowiązań. Komisja Nadzoru Finansowego wyceniła straty na ponad 2,5 miliarda złotych. Wśród tysięcy poszkodowanych są głównie inwestorzy indywidualni.
Warto wspomnieć też o sprawie SKOK Wołomin. Wyprowadzono z niego ogromne fundusze, których wartość z pewnością przekracza 4 miliardy złotych (tyle na ten moment wypłacił poszkodowanym Bankowy Fundusz Gwarancyjny). Ostateczna skala zjawiska może być jednak kilkukrotnie wyższa.
Jak odbywał się cały proceder? Przestępcy zaciągali pożyczki „na słupa”, wyprowadzając kolejne fundusze z kasy. Poszkodowanym nie jest jednak SKOK, a osoby, które trzymały pieniądze w tej instytucji finansowej. Wielu klientów „Wołomina” straciło oszczędności życia, które przechowywały na tamtejszych kontach. Ilu ich było? To na ten moment trudne do oszacowania.
Wiadomo, że łącznie zarzuty postawiono 700 podejrzanym, z czego już 90 skazanych ma prawomocne wyroki sądowe. To najpewniej nie jest jeszcze koniec.
Mniej medialne oszustwa o równie ogromnej skali
Niektóre oszustwa finansowe nie są tak medialne, bo skala pojedynczych zdarzeń nie jest bardzo wysoka. Gdy jednak zsumujemy wszystkie straty i liczbę poszkodowanych, możemy mówić o ogromnej skali i dużym problemie. Co zaliczymy do tego typu przekrętów?
Z pewnością coraz większa jest skala zjawiska kradzieży tożsamości. Różnego rodzaju oszuści podszywają się pod realne osoby, wyłudzając kredyty, wyjmując środki z konta przy pomocy bankowości internetowej lub robią zakupy w sieci, za które później będą musieli zapłacić poszkodowani. Tylko w 2021 roku odnotowano ponad stuprocentowy wzrost tego typu procederów!
Wiele mniejszych afer związana jest też z walutami cyfrowymi. Nie wszystkie kryptowaluty są godne zaufania jak np. najsłynniejszy Bitcoin. W niektórych przypadkach dochodziło do kradzieży aktywów na kwotę przekraczającą kilka miliardów dolarów łącznie! Zasada działania jest prosta: Najpierw kryptowaluta zyskuje na popularności, przyciąga inwestorów, a następnie… rozpływa się w sieci.
Do inwestycji w kryptowaluty należy podchodzić ostrożnie (fot. pixabay.com)
W jaki sposób chronić się przed oszustami finansowymi?
Przede wszystkim zawsze uważnie czytaj umowy, które podpisujesz. Wszelkie nieścisłości czy trudne pojęcia konsultuj z prawnikiem lub osobą doświadczoną w sprawach finansowych. Nie składaj podpisu na dokumentach, których nie jesteś w stanie zrozumieć. Zadawaj liczne pytania i oczekuj konkretnych odpowiedzi. Pamiętaj jednak, że najważniejsze jest to, co znajdzie się „na papierze”.
Zobacz: Rosja atakuje również w sieci! Jak państwo Putina wykorzystuje nowoczesne media?
Korzystaj ze wszystkich swoich praw. Możesz np. rozwiązać bezkarnie umowę w ciągu dwóch tygodni, jeżeli ta nie była podpisana w lokalu danego przedsiębiorstwa. Firma nie ma w takim przypadku możliwości naliczenia kar umownych czy podobnych opłat. Z tego rozwiązania warto korzystać np. gdy podpiszesz umowę na odległość, chociażby podczas rozmowy telefonicznej.
Nie inwestuj też środków w instrumenty, których nie znasz. Tylko szeroka świadomość finansowego ryzyka i zdrowy rozsądek uchronią Cię przed utratą wszystkich oszczędności!
Czy do podobnych do wyżej wymienionych afer będzie dochodzić częściej? Niestety, jest to bardzo prawdopodobne. Oszuści korzystają z niewiedzy finansowej konsumentów, omijając system nadzoru w Polsce. Najlepiej zachować więc zdrowy rozsądek.
